Η αλήθεια είναι ότι δεν γνώριζα την ακόλουθη πρωτοβουλία, "Ο Κύκλος των Φαραγγιών", για την ανάδειξη του παραδοσιακού κρητικού τοπίου, μέσω δικτύων φαραγγιών και μνημείων. Όπως συμβαίνει συνήθως η πρωτοβουλία βασίζεται στους αιρετούς φορείς της τοπικής διοίκησης και τοπικούς συλλόγους. Εύχομαι να έχει συνέχεια και αυξημένη συμμετοχή της κοινωνίας, του απλού κόσμου, που είναι η πεμπτουσία ανάλογων εγχειρημάτων.
"Ο Κύκλος των Φαραγγιών στα Χανιά
Οι δράσεις του «Κύκλου των Φαραγγιών» αυξάνονται από Κυριακή σε Κυρακή στα Χανιά και όλα τα σημεία συμμετοχής είναι ανοικτά κάθε Κυριακή από 11 το πρωί ως τις 9 το βράδυ με ελεύθερη είσοδο. Έτσι οργανώνονται οι ακόλουθες δράσεις πολιτισμού και συνεργασίας.
Στα Φλώρια: Ανοικτός ο ναός του Αγίου Γεωργίου με τις αγιογραφίες του 1497 από τον αγιογράφο Γεώργιο Προβατόπουλο.
Ανοικτός ο ναός των Αγίων Πατέρων με τις αγιογραφίες του 1462 από τον αγιογράφο Ξένο Διγενή.
Ανοικτό και το καφενείο του Λευτέρη που εκτός από τις τσικουδιές, στη στιγμή ετοιμάζει μεζέδες και λιτό φαγητό με φρέσκα προϊόντα του τόπου.
Στα Μεσαύλια: Πριν την είσοδο του Φαραγγιού «Μεσαυλίων –Δελιανών» ο κτηνοτρόφος Φουντουλάκης Θοδωρής προσκαλεί τους επισκέπτες στο τυροκομικό εργαστήρι του σπιτιού του και θα τους ξεναγεί στα μυστικά της κρητικής γραβιέρας και μυζήθρας.
Το «Φαράγγι Μεσαυλίων-Δελιανών» είναι μια εξαιρετική εμπειρία στην κατάβασή του τόσο με πεζοπορία όσο και με 4Χ4 όχημα. Το κρητικό φυσικό τοπίο σε απόλυτο μεγαλείο και στο μέσο της διαδρομής το γραφικό ξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής πνιγμένο στα πλατάνια και στις κουμαριές θα αποζημιώσει κάθε περιπατητή για την σωματική του άσκηση.
Στα Δελιανά:Ανοικτός ο βενετσιάνικος ναός του Ιωάννου του Προδρόμου όπου η 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων πραγματοποιεί εργασίες συντήρησης και αναστήλωσης.
Ανοιχτές και οι δυό παραδοσιακές ταβέρνες του χωριού, η μια με σπιτικά κρητικά φαγητά κατσαρόλας από τη Σοφία και η άλλη, του Αντρέα του χασάπη, με ντόπια κρέατα στη σχάρα και χειροποίητα εξαιρετικά λουκάνικα.
Στην Πανέθημο: Ανοικτές προς επίσκεψη οι τέσσερις εκκλησιές του χωριού που σχηματίζουν σταυρό και χτίστηκαν για την προστασία των κατοίκων της από κάθε λιμό και αρρώστα.
Ανοικτό και το φιλόξενο καφενείο της Ειρήνης που επικοινωνεί με το διπλανό εξαιρετικό, παλιομοδίτικο και απίστευτα πλούσιο παντοπωλείο, πάνω στην Κεντρική Πλατεία με τη βρύση, τα δυό χιλιόχρονα πλατάνια και τον υπεραιωνόβιο δρύ.
Στον Άστρικα: Ανοιχτό το βιολογικό ελαιουργείο «Βiolea». Η οικογένεια Δημητριάδη θα ξεναγεί τους επισκέπτες στα διαδοχικά στάδια της παραδοσιακής διαδικασίας παραγωγής ελαιολάδου με τις μυλόπετρες, τους ντορμπάδες και τα υδραυλικά πιεστήρια και θα διαθέτει τα βιολογικά προϊόντα του ελαιουργείου για γευσιγνωσία.
Στο Βασιλόπουλο: Ανοιχτή η ταβέρνα του χωριού με τα κρητικά παραδοσιακά εδέσματα. Η Ανθή, ο Γιάννης και τα παιδιά τους θα υποδέχονται εγκάρδια όπως κάθε φορά όλους τους επισκέπτες σαν να΄ ναι φίλοι απ΄ τα παλιά στη θαλπωρή της πετρόχτιστης οικογενειακής τους ταβέρνας.
Στην Επισκοπή:Ανοιχτός ο Ναός του Αρχάγγελου Μιχαήλ (Ροτόντα). Επισκέψιμο το εξαιρετικό χριστιανικό οικοδομικό σύμπλεγμα του 6ου αιώνα με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, τις μοναδικές αγιογραφίες, τα εξαιρετικά μωσαϊκά και την πολυκύμαντη ιστορία.
Στα Μοθιανά: Ενεργοποιείται ο πολιτιστικός σύλλογος για να μπορούν οι επισκέπτες να προσεγγίζουν την πέτρινη, οθωμανική κρήνη του 1882 μαζί με την καινούρια Πλατεία του χωριού με την εξαιρετική θέα στην κοιλάδα με τους ελαιώνες.
Ανοιχτά και τα δύο καφενεία του χωριού που διαχειρίζονται δύο νέοι άνθρωποι με το ίδιο όνομα: οι Γιώργηδες.
Στο «Κτήμα Λουπάκη»: Ανοιχτό το Οινοποιείο του «Κτήματος Λουπάκη» στην κορφή του λόφου Γρα-Λυγιά (οροθέσιο μεταξύ των χωριών Ανώσκελης και Καρών Κισάμου) όπου παρουσιάζεται η εικαστική έκθεση «Βακχικά 2011» με θέμα τους μύθους, την ιστορία και τα προϊόντα της Αμπέλου. Παράλληλα ο οινολόγος Μιλτιάδης Λουπάκης στήνει το παραδοσιακό οικογενειακό κρητικό «καζάνι» απόσταξης τσικουδιάς προσφέροντας συνέχεια στον κρητικό οινικό πολιτισμό και ζεστή, φρέσκια ρακί στους επισκέπτες του κτήματος.
Στο Δρομόνερο: Ανοικτό το «Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης –Ελαιουργείον» όπου παρουσιάζεται η εικαστική έκθεση «Μόνιμες Συλλογές Ι» με συμμετοχή 250 διεθνών καλλιτεχνών.
Ανοικτός ο ναός του Προφήτη Ελισαίου στην κορφή του ομώνυμου λόφου με την ανεμπόδιστη θέα τόσο προς τα Λευκά Όρη όσο και το Κρητικό Πέλαγος.
Στον Κακόπετρο: Ανοιχτά και τα δύο καφενεία του χωριού με τον «Μάκη» να καλωσορίζει και να ψήνει τα κάστανα της νέας σοδιάς στο παραδοσιακό χωριάτικο τζάκι του.
Στα Παλαιά Ρούματα: Ανοικτή η «Λαϊκή Βιβλιοθήκη Παλαιών Ρουμάτων» στην Κεντρική Πλατεία του χωριού όπου παρουσιάζεται η εικαστική έκθεση Σύγχρονης Τέχνης «Γραφή & Ανάγνωση» με συμμετοχή 36 καλλιτεχνών και μιας ποιήτριας.
Ανοικτός ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Γυναικών Παλαιών Ρουμάτων «Η Αρχόντισσα» που υποδέχεται τους επισκέπτες με την μοναδική, ζεστή, ρουμαθιανή φιλοξενία στα εργαστήριά του που παρασκευάζει αυθεντικές κρητικές νοστιμιές και προϊόντα παραδοσιακής οικοτεχνίας.
Ανοικτό το κτήμα «κατά Μάρκον» που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού παρουσιάζοντας στο «Εργαστήρι του Μελιού» τμήματα από την εξέλιξη της μελισσοκομίας στην Κρήτη μαζί με τις σύγχρονες μεθόδους εξαγωγής, κατεργασίας και συσκευασίας των προϊόντων της μέλισσας.
Το «Φαράγγι Παλαιών Ρουμάτων» είναι μια ξεχωριστή εμπειρία για τους περιπατητές. Η κατάβαση από το Βαβουλέδο ως τον κεντρικό οικισμό μέσα από τον αυλόγυρο των ναών του Αγίου Βασιλείου και του Τιμίου Σταυρού μαζί με τις καστανιές και τα πελώρια πλατάνια είναι παραμυθένια.
Συνάμα η «Λαϊκή Βιβλιοθήκη Παλαιών Ρουμάτων» ενεργοποιείται για τη δημιουργία στην είσοδο του κεντρικού οικισμού του χωριού και γύρω από την Αρχαία Ελιά των Παλαιών Ρουμάτων του «Πάρκου Μνημειακών Ελαιοδέντρων Παλαιών Ρουμάτων» που στόχο του θα έχει την προστασία και την ανάδειξη περισσοτέρων από 20 χιλιόχρονων δέντρων ελιάς.
Ανοιχτά και τα δύο καφενεία του χωριού μαζί με τις τρεις παραδοσιακές ταβέρνες που χρησιμοποιούν μόνο τα εξαιρετικά αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα του τόπου και καλωσορίζουν με τσικουδιές και εδέσματα τους επισκέπτες. "
Πηγή: www.patris.gr